Á að breyta lögum og þá hvernig ?

 Er búin að lesa dóminn margoft enda finnst mér hann dálítið ruglingslegur. En hér kemur kjarni hans eins og ég skil hann núna:

Í dómsorðum segir: 

"Ef byggt er á frásögn X af því sem gerðist eftir orðaskipti þeirra inni á snyrtingunni lítur dómurinn svo á, að það að ákærði ýtti X inn í klefann, læsti klefanum innan frá, dró niður um hana, ýtti henni niður á salernið og síðan niður á gólf, geti, hlutrænt séð, ekki talist ofbeldi í skilningi 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga, eins og það hugtak hefur verið skýrt í refsirétti og í langri dómaframkvæmd.  Nægir þetta eitt til þess að ákærði verði sýknaður af ákærunni"

1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga hljóðar svo:

194. gr. [Hver sem hefur samræði eða önnur kynferðismök við mann með því að beita ofbeldi, hótunum eða annars konar ólögmætri nauðung gerist sekur um nauðgun og skal sæta fangelsi ekki skemur en 1 ár og allt að 16 árum. Til ofbeldis telst svipting sjálfræðis með innilokun, lyfjum eða öðrum sambærilegum hætti.

Sem sagt, þó að við göngum svo langt að hafna frásögn drengsins algjörlega (sem mér persónulega finnst hæpið, en það er annað mál) og trúum eingöngu stúlkunni, þá getur sá verknaður sem hún lýsir, ekki talist vera ofbeldi í skilningi 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga. Það eitt og sér leiði til sýknu. Þarna er lykilatriðið í dómnun, túlkun á hugtakinu ofbeldi ".Hver sá sem hefur.....kynferðismök með því að beita ofbeldi ....gerist sekur um nauðgun"

Auk þess segir í dómnum:

"Þegar allt þetta er haft í huga álítur dómurinn að ákærða hafi ekki hlotið að vera það ljóst að samræðið og kynferðismökin væru að óvilja X."

Dómurinn telur að þrátt fyrir að hann velji að taka eingöngu tillit til frásagnar stúlkunar þá sé ekki hægt að lesa út úr frásögn hennar að hún hefði gefið drengnum til kynna óvilja sinn með þeim hætti að honum hefði mátt vera hann ljós.

Hvað er hægt að læra af þessum dómi ?     

Ég les eftirfarandi sem kjarna dómsins:

1) Þeir sem vilja ekki hafa mök og eru með meðvitund, verða að láta óvilja sinn ótvírætt í ljós.  ?

2)  Það að ýta einhverjum inn í klefa, læsa klefa innan frá, draga niður um hann fötin, ýta honum niður á salerni og síðar niður á gólf, geti ekki talist ofbeldi í skilningi laga. ?

Ef að eitthvað gagnlegt á að koma út úr þessum umræðum á blogginu  þá ætti það væntanlega að snúast um hvort og þá hvernig eigi að breyta lögunum.

Menn verða þó að hafa í huga 70. grein stjórnarskrárinnar um menn skuli teljast saklausir þar til sekt þeirra sannast. Ekki gengur að breyta lögum þannig að þau stangist á við Stjórnarskrá.

Ef menn eru ekki sammála 70 grein Stjórnarskrár  þá þarf að breyta henni.  Hvernig á hún þá að hljóða ?

Hvað segið þið ?

Athugasemdir

[Margrét St Hafsteinsdóttir, 15.7.2007 kl. 12:33]

Ótrúlega góð samantekt hjá þér. Auðvitað er ekki hægt að breyta 70. gr. stjórnarskrárinnar.  Það virðist eins og margir sem hafa bloggað um þetta mál af mikilli heift, horfi aðeins á vitnisburð stúlkunnar en ekki drengsins.  Hann hefur semsagt ekkert til málanna að leggja að sumra mati og á hann á ekki að hlusta eða taka mark á. Þvílík mannréttindastefna eða hitt þó heldur.  Síðan er trúverðugleiki stúlkunnar ákaflega loðinn ef út í það er farið.  En takk fyrir pistilinn.

[GeirR, 15.7.2007 kl. 18:31]

Sæl

Sammála þér. Dómurinn teygjir sig eins langt og hann getur til móts við stúlkuna og velur að taka eingöngu tillit til framburðar hennar. Þrátt fyrir það kemst hann að þeirri niðurstöðu að það sem stúlkan segir að drengurinn hafi gert geti ekki talist ofbeldi í  skilningi lagana. Auk þess kemst dómurinn að þeirri niðurstöðu eingöngu út frá frásögn stúlkunar að drengnum hefði ekki mátt vera ljós óvilji stúlkunar í byrjun. Þegar hún sýndi óvilja sinn á skýran hátt þá hætti hann.

Ég er líka sammála þér að það ósanngjarna í dómnum er að ekki sé tekið tillit til framburðar drengsins. En ef það hefði verið gert hefði það samt leitt til sömu niðurstöðu, þ.e. sýknudóms

Kveðja

Geir

[Þarfagreinir, 25.7.2007 kl. 15:28]

Alveg sammála skh hér; hef litlu við það að bæta.

Varðandi 'saklaus uns sekt telst sönnuð', þá er það auðvitað grundallarprinsipp í öllum réttarríkjum. Hins vegar hef ég bent á það að mörg réttarríki í kringum okkur búa ekki við nauðgunarlöggjöf þar sem menn sleppa ef að fórnarlambið lætur óvilja sinn ekki nógu ótvírætt í ljós. Eru þau ríki þá að brjóta gegn þessari reglu?

Skilgreiningin á sekt fer að miklu leyti eftir því hvernig lögin eru og hvernig þau eru túlkuð. Eins og sjá má, þá taldist í þessum dómi til dæmis ekki sannað að ákærði hafi gerst sekur um ofbeldi eins og dómararnir kusu að skilgreina slíkt athæfi. Önnur skilgreining hefði hæglega getað leitt til sektar.

Hið nákvæmlega sama gildir um að kjósa að sýkna á þeim forsendum að ákærða hafi ekki verið gert nógu ljóst að hann hafði ekki samþykki. Annars konar lög sem líta frekar til hegðunar hins ákærða og gera ekki kröfu um að fórnarlambið eigi að bregðast við á þennan eða hinn hátt til að hægt sé að fullyrða að ákærði hafi vitað hvað hann væri að gera myndu einnig auðveldlega leiða til þess að sekt væri sönnuð í þessu máli.

Bara til að hafa þetta alveg á hreinu: Menn eru saklausir eins sekt telst sönnuð - þar sem sekt þýðir brot gegn gildandi lögum. Hvernig þessi lög eru síðan er allt annað mál og ótengt. 

Persónulega vil ég sjá lagagrein sem skilgreinir nákvæmlega hvað ofbeldi er, og að það yrði þá þröng skilgreining. Þetta gildir um margt fleira sem dómarar virðast oftar en ekki túlka afskaplega undarlega. Almennt séð eru íslenskar lagar alveg hreint ótrúlega stuttar; hugtök lítt eða ekkert skilgreind, og dómurum látið eftir að fylla í eyðurnar. Þetta mislíkar mér. Einnig væri ég mjög sáttur við nauðgunarlöggjöf þar sem nauðgun er skilgreind sem kynmök án samþykkis. Og nei, ég tel það ekki of langt gengið; það eru mörg fordæmi fyrir því í lögum annarra þjóða að skilgreina nauðgun á slíkan hátt.

[Þarfagreinir, 25.7.2007 kl. 15:41]

Nánar til tekið; nauðgun yrði þá skilgreind sem kynmök þar sem annar aðilinn telst ekki hafa lögmæta ástæðu til að ætla að hann hafi samþykki hins aðilans. Þetta er fyllilega sambærilegt við kröfur sem eru gerðar til hegðunar fólks í öðrum lagagreinum. Það er alltaf aum vörn að segjast ekki vita hvað maður var að gera; það er hlutverk réttarkerfisins að ákveða hvort sakborningur hafi haft ástæðu til að vita betur, og einnig að sakfella menn fyrir þann skaða sem þeir ollu, óháð ásetningi. Rétturinn getur ekki lesið huga þess sem segist ekki hafa vitað betur til að ákvarða hvort ásetningur var til staðar; hann verður því að meta hvort sakborningurinn hafi haft lögmæta ástæðu til að gera sér það ljóst að hann var að valda skaða. Í þessu tiltekna máli sem hér er til umræðu þykir mér persónulega, sé tekið mið af vitnisburði stúlkunnar (sem dómararnir byggðu dóm sinn á, Margrét! Það er ástæða þess að dómurinn er gagnrýndur út frá þeim forsendum að stúlkan hafi verið að segja satt, því að það eru sömu forsendur og dómararnir gáfu sér!), þá hafi það átt að vera ákærða dagljóst að hann hafði ekki samþykki.

Síðan er það annað; oftar en ekki er skaðinn einn og sér nægilegur til að sakfella menn. Ofurölvun myndi til dæmis líklega nægja til refsilækkunar í líkamsárásarmáli þar sem sakborningur segist ekki einu sinni muna eftir atvikinu, en alls ekki sýknu - sá skaði sem af hefði hlotist myndi þá nægja til að sakfella manninn, fáist það sannað að sakborningurinn hafi valdið honum.  

[GeirR, 25.7.2007 kl. 19:47]

 Sælir

Þakka málefnalegar athugasemdir

  Er ekki með Íslenska orðabók eingöngu enska á netinu þar er Hlurtrænt = e. Objective skýrt svona:

undistorted by emotion or personal bias; based on observable phenomena; "an objective appraisal"; "objective evidence"

• emphasizing or expressing things as perceived without distortion of personal feelings, insertion of fictional matter, or interpretation;

Myndi maður ekki kalla það "kalt mat"

Er það að ofbeldi að

ýta einhverjum inn í klefa (ýta ekki hrinda) ?

og/eða að loka hurð innanfrá ?

og/eða að ýta einverjum niður á salerni ?

og/eða að ýta einhverjum niður á gólf ?

og/eða að draga niður buxur einhvers ?

Svari nú hver fyrir sig !

Geir

[Þarfagreinir, 25.7.2007 kl. 20:27]

Ég myndi skilgreina ofbeldi sem eitthvað í þessa veru:

[i]Hvers kyns meðhöndlun manneskju á annarri manneskju sem veldur skaða og/eða gengur gegn persónufrelsi viðkomandi.[/i] 

Þannig er það alltaf ofbeldi að ýta fólki sem hefur ekki gefið nein merki þess að það vilji láta ýta sér. Hið sama gildir um að afklæða fólk gegn þeirra vilja.

Líkamlegur eða andlegur skaði er ekki nauðsynleg forsenda þess að kalla athæfi ofbeldi, að mínu mati. Reyndar er það líklega þetta sem er hvað umdeilanlegast; ekki allir væru líklega sammála mér í þessu viðhorfi.

Annars tel ég aðalvandann stafa af því að 'ofbeldi' er gert að forsendu nauðgunar. Í þessu tilliti er áhugavert að leita á náðir Wikipedia til að skoða hefðbundnar lagalegar skilgreiningar á ofbeldi:

http://en.wikipedia.org/wiki/Violence#Law 

Það er sérlega merkilegt að þarna er nauðgun í sjálfri sér flokkuð sem ofbeldi; þetta er algengt í lagasetningu víða um heim - og auðvitað er það í hæsta máta rökrétt, þar sem nauðgun veldur alltaf andlegum skaða og gengur gegn persónufrelsi. Þess vegna er gott að nýleg lagabreyting hafi létt á því skilyrði að annars konar ofbeldi þurfi að vera til staðar samhliða nauðguninni, en óheppilegt að dæmt hafi verið eftir gömlu lögunum.

[GeirR, 25.7.2007 kl. 21:11]

sæll skh

Varðandi spurningu þína þá veit ég ekki hvað gerðist inn á lokuðu rými þar sem engin vitni voru.

 Ég er líka ósammála dómurum sem útiloka hans framburð nánast án nokkura raka.

Mér finnst rökstuðningur dómarana mjög kuldalegur og "hlutrænn" og skil að framsetningin stuði menn.

Ég hefði ekki verið sáttur við að hann væri dæmdur sekur og tel að eðlilegra hefði verið að láta hann njóta vafans og óvissunar um hvað raunverulega gerðist. Eigum við ekki bara að vera sammála um að vera ósammála

Kveðja

Geir

[GeirR, 30.7.2007 kl. 17:26]

 

Ágæt grein Valgerðar B. Eggertsdóttur laganema  um málið.

Það sem mér finnst athyglisverðast í hennar túlkun á dómnum er eftirfarandi (áherslumerkingar eru mínar)

"Dómurinn gefur reyndar ekki upp hvort hann yfir höfuð byggi á frásögn stúlkunnar heldur segir hann aðeins að EF byggt væri á frásögn hennar þá myndi það jafnvel eitt og sér leiða til sýknu"

 Síðan segir hún:

"Þetta hlýtur að vera röng niðurstaða. Það ofbeldi sem ákærði beitti til að þröngva stúlkunni til samræðis er ofbeldi í skilningi 1. mgr. 194. gr. samkvæmt túlkun hæstaréttar og fræðimanna enda beitti hann aflsmunum sínum til að ná fram samræðinu."

http://www.vefritid.is/index.php/greinasafn/loglegt-ofbeldi/

Ég er  sammála henni að EF dómurinn hefði eingöngu tekið tillit til framburðar stúlkunnar þá hefði verið  hæpið að sýkna drenginn.

En eins og Valgerður bendir á þá er óljóst "hvort hann yfir höfuð byggi á frásögn stúlkunnar" 

Eins og ég hef sagt áður þá var ég ósáttur við dómin vegna þess að dómurinn virtist eingöngu taka tillit til framburðar stúlkunar. En skv. Valgerði er ekki hægt að skylja dóminn með þeim hætti.

Væntanlega er dómurinn þá byggður bæði á framburði stúlkunar, drengsins og vitna þó að það komi ekki skýrt fram.

Skv. skilningi Valgerðar gæti því verið að dómurinn hafi raunverulega látið drenginn njóta  "vafans og óvissunar um hvað raunverulega gerðist" eins og ég taldi eðlilegt

Ég er enn sem fyrr sámmála niðurstöðu dómsins en mér finnst rökstuðningurinn vera einstaklega ruglingslegur og jafnvel ranglega rökstuddur eins of Valgerður og þíð hafið bent á.